وتەی چوارەم
(الصَّلاةُ عمادُ الدِّين)
ئەگەر دەتەوێت ڕادەی گرنگیی نوێژت بۆ دەربکەوێت و، بزانیت چ دەسکەوتێکی گەورەیە و، چۆن مرۆڤ ئەم دەسکەوتەی بە ئاسانی دەستگیر دەبێت..
ھەروەھا ئەگەر دەتەوێ گێلی و تێنەگەیشتنی ئەو کەسەت بۆ دەربکەوێت کە ئەم پەرستشە ئەنجام نادات و، بزانیت چەندە مرۆڤێکی زەرەرمەندە..
ئەگەر حەز دەکەیت ئەمانە بزانیت و بە ئەندازەی (دوو کەڕەت دوو دەکاتە چوار) لێی دڵنیا ببیت، ئەوا سەرنج لەم چیرۆکە کورتە بدە و لـێی ورد بەرەوە:
جارێکیان فەرمانڕەوایەکی گەورە دوو خزمەتگوزاری خۆی بۆ باخچەیەکی تایبەتیی جوان نارد کە دوو مانگ ڕێ دوور بوو، تاکو پێی بگەنە مەزراکە و لەوێ نیشتەجێ ببن. یەکی بیستوچوار لیرەی زێڕیشی دانێ و پێیوتن:
(بلیت و پێداویستییەکانی گەشتەکەتان و، پێویستییەکانی ناوماڵ و نیشتەجێبوونتان، بەم پارەیە بکڕن.. دوای ڕۆژە ڕێیەکیش دەگەنە ئیستگایەک کە ھەموو ھۆکارەکانی گواستنەوەیان تێدایە لە ئۆتۆمبێل و، فڕۆکە و، شەمەندەفەر و، پاپۆڕ.. سواربوونی ھەرکام لەمانەش بە گوێرەی سەرمایەی ئەو کەسەیە کە سواری دەبێت).
ئەوانیش دوای وەرگرتنی ئەم دەرس و ئامۆژگارییانە، کەوتنەڕێ. یەکێکیان لەبەر ئەوەی مرۆڤێکی بەختەوەر و شادمان و ژیر بوو، بەشێکی پارەکەی بە جۆرێک فەرمانڕەوا پێی ڕازی بێت، خستەکار و کەسابەتەوە تا گەیشتە ئیستگاکە و، سوود و قازانجێکی زۆری لـێ دەستکەوت بە چەشنێک کە سەرمایەکەی یەک بۆ ھەزار زیادی کرد.
بەڵام ئەوی تریان کە تابڵێی بەدبەخت و بەدخوو بوو، تا گەیشتە ھەمان جێ، بیست و سێ لیرەی لە قوماروموماردا خەرج کرد و تەنھا یەکێکی پێ مایەوە! لەبەر ئەوە، برادەرەکەی پێیوت:
کاکی خۆم! ئەم لیرەیەی ئێستا پێتماوە بلیتی سەفەری پێ بکڕە، بۆ ئەوەی لەم ڕێگا دوور و درێژەدا بە برسێتی و ئاوارەیی نەمێنیتەوە، بە خۆڕایی لە دەستی مەدە. فەرمانڕەوای گەورەشمان تابڵێی لـێبوردە و جوانمەردە، بەڵکو لە کەموکووڕییەکانت خۆش ببێت و تۆش سواری فڕۆکە بکات و پێکەوە لە ماوەی ڕۆژێکدا بگەینە نیشتەجێی خۆمان. خۆ ئەگەر بە گوێیشم نەکەیت، ئەوا ناچار دەبیت کە بە پێ بکەویتە ڕێ و بە دوو مانگی ڕەبەق و بە برسێتی و نامۆیی و تەنیایی ئنجا بیبڕیت و بگەیتە جێ.
جا ئەگەر ئەم ھاوڕێیە سەرپێچیی نواند و بەو تاکە لیرەیە ئەو بلیتەی نەکڕی = کە وەک کلیلی دەرگای گەنجینەیەک وایە = بەڵکو لە ئارەزوو و ڕابواردنێکی سەرپێییدا بەکاری ھێنا، ئایا تێنەگەیشتووترین مرۆڤیش ئەم کارە بە بێعەقڵی و بەدبەختی لە قەڵەم نادات؟
* * *
ئەی ئەو کەسەی نوێژ ناکات! ھەروەھا ئەی نەفسی خۆیشم کە حەزت لە نوێژ نییە و پێت ناخۆشە!
مەبەست لەو فەرمانڕەوایە: خوای پەروەردگار و بەدیھێنەرمانە..
دوو خزمەتگوزارەکەش: یەکێکیان ئەو کەسەیە کە ڕێی ئایینی گرتووەتە بەر و، زۆر بە پەرۆش و تاسەوە نوێژەکانی دەکات.. مەبەست لەوی تریشیان ئەو مرۆڤە بێ ئاگایانەیە کە وازیان لە نوێژکردن ھێناوە..
بیستوچوار لیرەکەش، بریتییە لەو بیستوچوار سەعاتەی شەو و ڕۆژ کە تەمەنی مرۆڤیان لـێ پێکدێت..
باخچە تایبەتی و جوانەکەش بریتییە لە بەھەشتی بەرین..
مەبەست لە ئیستگاکەش گۆڕی مرۆڤە، کە لێیەوە دەڕوات بۆ جیھانێکی تر..
گەشت و سەفەرەکەش، ئەو گەشتەیە کە مرۆڤ لە سەرەتای لەدایکبوونیەوە دەستی پێدەکات و بە دەرگای گۆڕدا تێدەپەڕێت تا دەگاتە ئەو دنیای ھەمیشەیی و ئنجا لەوێ کۆتایی بە گەشتەکەی دەھێنێ.
ڕێڕەوانی ئەم ڕێگایەش بەش بەشن، ھەر بەشەی بەپێی پایەی کردەوەکانی خۆی پلەی بۆ دانراوە، ھەندێک لەو خواپەرستانە وەک ھەورەبروسکە ماوەی ھەزار ساڵ بە یەک ڕۆژ دەبڕنو، ھەندێکی تریان = وەک خەیاڵ = لە یەک ڕۆژدا ماوەی پەنجا ھەزار ساڵ دەبڕن، وەک قورئانی پیرۆز لە دوو ئایەتدا پەنجەی بۆ ئەم ڕاستییە ڕاکێشاوە1..
مەبەست لەو بلیتەش (نوێژ)ە..
لە ڕاستیدا تەنھا یەک سەعات لەو بیستوچوار سەعاتە سەروزیادە بۆ نوێژ و دەستنوێژی ماوەی ئەو شەو و ڕۆژە.
ئایا ئەو کەسەی کە بیستوسێ سەعاتەکەی شەو و ڕۆژ بۆ ئەم دنیا زۆر کورت و کەمە سەرف دەکات و تاقە سەعاتێکیشی بۆ ژیانی نەبڕاوەی ھەمیشەیی تەرخان ناکات، چەندە ستەم لە خۆی و کارێکی دوور لە ژیری دەکات؟!
بەڵێ، لە کاتێکدا خەرجکردنی نیوەی سامان لە قومارێکی وەک (یانصیب)دا کە ھەزار کەس بەشداریی تێدا دەکەن، بەلای ھەندێکەوە بە کارێکی ژیرانە دەژمێررێ، کە ڕێژە و گریمانی بردنەوەشی یەک لە ھەزارە، دەبێ ئەو کەسەی کە یەک لە بیستوچواری سامانی خۆی لە قازانجێکی گومان لـێ نەکراودا و لە دەستکەوتنی گەنجینەیەکی ھەمیشەییدا بەشدار نەکات = کە ڕێژەی قازانجی لە سەدا نەوەدونۆیە = دەبێ ئەو کەسە لەوپەڕی گەوجی و بێ عەقڵیدا بێت!
لە ھەمان کاتیشدا نوێژکردن حەسانەوەیەکی تابڵێی گەورە بە "ڕۆح" و "دڵ" و "عەقڵ"ی مرۆڤ دەبەخشێت، جگە لەوەش کارێکی قورس نییە بۆ "لەش"ی مرۆڤ. سەرەڕای ھەموو ئەمانەش، ئەو کەسەی نوێژەکانی بەجێ دەھێنێت، بەھۆی نییەتی پاک و خاوێنەوە، ھەموو کار و کۆششێکی حەڵاڵی تری بۆ دەبێت بە پەرستش و، بە عیبادەت بۆی دەژمێررێت.
بەم چەشنە، مرۆڤی نوێژکەر دەتوانێت ھەموو سەرمایەی تەمەنی بەرەو ئاخیرەت بەڕێ بکات و، بە تەمەنە کورت و فانییەکەی دنیای، تەمەنێکی ھەمیشەیی لە دواڕۆژدا بەدەست بھێنێت.
1 لەوانەیە نووسەر ئاماژە بۆ ئەم دوو ئایەتە بکات: (وَاِنَّ ێوْماً عِنْدَ رَبِّک کألفِ سَنَە مما تَعُدُّون) (الحج:47) ، (تَعْرُجُ الملائکە والروح اِڵیھ فی یوم کان مقدارھ خمسین ألف سنە) (المعارج:4) (وەرگێڕ)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder